RESEARCH PAPER
Agrometeorology research
 
 
More details
Hide details
1
Katedra Agrometerologii Uniwersytet Przyrodniczy ul. Piątkowska 94, 60-649 Poznań, Poland
 
 
Publication date: 2022-04-04
 
 
Acta Agroph. 2010, 6(185), 1-165
 
KEYWORDS
ABSTRACT
The first chapter of the monograph analyses the effect of precipitation and fertilization on yields and sugar content of sugar beet in the south of Poland. The data were obtained from the Station of Cultivar Evaluation in the south of Poland. Sugar beet was grown on soils of a very good and good wheat complex in the years of 1989-2005. Using the regression method, variation in the roots and foliage of the beet was studied, and so was the percentage content of sugar in the roots as dependent on the following factors: rainfall in the period of April-June, rainfall in July-September, fertilization with nitrogen, phosphorus and potassium, year of cultivation. The variation in sugar beet root yield caused by precipitation in April-June (in 140-240 mm range) was 30 dt ha–1, the optimum value being 223 mm. Precipitation from July to September (in 150-310 mm range) modified the yield by 29 dt ha–1. The highest yields were achieved with 310 mm rainfall. Fertilization with nitrogen and potassium in the range studied, i.e. 110-160 and 120-180 kg ha–1 respectively, affected the beet root yield positively. Phosphorus doses in excess of 60 kg ha–1 caused a decrease in sugar beet root yield. The yield of foliage increased with increasing precipitation both in the April-June and July-September periods, while precipitation in the first period modified the yield by 45 dt ha-1 and by 130 dt ha–1 in the second period. An increase in nitrogen and potassium fertilization caused a decrease in yield, while increased phosphorous fertilization induced increased yield of beet foliage. Sugar content in beet roots expressed in percentage reacted strongly to the increased precipitation. The increased precipitation in April-June resulted in 2.8 pp. fall in sugar content, and in the July-September period the fall was even 5.5 p.p. Sugar content increased as a result of potassium fertilization, and no changes could be found in the content caused by the increased nitrogen and phosphorus fertilization. In second chapter the analysis of sugar beet yields was continued but for the data from the eastern Poland. In this region sugar beet was cultivated on soils of a very good, good and faulty complex in the years 1991-2005. For the highest yields of roots and leaves the optimum set was as follows: rainfall April-June 119 mm (the lowest recorded) and rainfall July-September 266 mm (the highest recorded). The least favorable for root yield was the set with the highest rainfall in IV-VI (215 mm) accompanied by the lowest rainfall in VII-IX (124 mm), and for leaves - the lowest rainfall of both periods (119 mm and 124 mm). Sugar content was the highest when rainfall in the two periods was minimum, and the lowest when the rainfall approached maximum quantity. Next chapter characterizes frost occurrence space variability in two spring months, April and May, in the eastern Poland, in the period of 1988-2007. The analysis is based on the air temperature measurements at the height of 200 cm a.g.l., which were made in 17 meteorological stations. Average number of days with spring frosts in the eastern Poland increased towards the north (besides the area between Rzeszów and Zamość). In April there were six times more such days in Podlaska Lowland than in Sandomierz Hollow and the surroundings of Przemyśl (in May almost 2 days). In all meteorological stations 1-day frosts dominated. Most frequently mild frosts occurred (–2.0°C <= tmin <= 0.0°C), on average from 2.8 days in Tarnów to 6.0 days in Białystok. Since the end of the 80 s of the 20th century, frosts most often have occurred in April with advanced high pressure system over the Central Europe and during arctic air masses advection from the northern sector. In May, frosts occurred often enough during a strong high appearance over the Scandinavian Peninsula, which determines arctic air masses advection from the north-east. The content of chapter four investigates the spatial patterns of Sum of Active Temperatures (SAT) and Growing Degree Days (GDD) in Poland, in the context of the general, thermal suitability of the region for vine cultivation. The warmest and the coldest years of the 1999-2008 period are spatially analyzed, and changes in spatial extend and location of areas with SAT and GDD conditions favorable for vine cultivation are discussed. The changes in spatial extend of the areas with favorable conditions in Poland are compared with other in the countries of Central Europe: Czech Republic, Slovakia and Hungary. In the most favorable years prevailing areas of Poland are suitable for vine growing (in terms of GDD; 57% of the country area) and sufficient for cultivation of very late ripening varieties (in terms of SAT). However, if the least favorable year is analyzed, when not enough heat can be cumulated, there are extensive areas which are of questionable suitability (63% of the country area) for vine cultivation or suitable only for frost and disease resistant varieties. The aim of the study in the next chapter was to evaluate the impact of weather conditions on the cultivation of maize grain in Poland. An analysis into the yield of maize was performed using statistical data from the Central Statistical Office between 1992 and 2008. An assessment of the impact of meteorological conditions on maize cultivation was performed using the weather-yield statistical model, with a weather yield index WI and partial weather index evaluating conditions during the vegetation of maize. For this analysis, meteorological data from Puławy (central Poland) between 1921 and 2009 were used. The result shows that the lowest variation in yield occurs in the south-eastern part of Poland, where there is more suitable climatic condition for maize cultivation than in the northern regions. This indicates that in the northern regions, a lack of heat is still a limiting factor for maize production. The analysis of weather maize yield index (WI) for Puławy between 1921 and 2009 shows an improved tendency of climatic condition for maize cultivation. There is an increase in the frequency of years with favorable conditions for maize cultivation with WI> 105, along with a decreasing number of years with adverse conditions with WI< 95. At the same time, years such as 2006 and 1994 were observed when a drought occurred in the spring and summer causing very low yields. An analysis of partial weather maize yield indexes shows that in recent years, weather changeability during June and July (WIJJ) has been increasing, whilst WIMJ and WIJA have had more stable and higher values than in previous years. The aim of the next chapter is to present the application of low-altitude remote sensing, used in order to assess the impact of drought on the state of crops in different regions of Poland. The chapter describes the elaborated methodology and analysis of aerial photographs. Spatial analysis was carried out using geographical information systems (GIS). The result of the study is the assessment of drought impact on crops in different regions of Poland. The analysis was carried out in areas affected by drought as well as the areas outside which have been designated on the basis of climatic water balance (CWB). The Drought Monitoring System for Poland (ADMS) is provided by the Institute of Soil Science and Plant Cultivation - National Research Institute (IUNG-PIB) on behalf of the Ministry of Agriculture and Rural Development. Chapter seven is devoted to the impact of climate changes on agriculture and possible adaptation activities in this field. Addressing the above problem 11 research teams established a consortium and prepared the project called ADAGIO. The purpose of the project was to gather information on potential threats to agriculture then, to determine adaptation activities and their diffusion. The main threats to agriculture in the future climatic conditions were identified as follows: - increase of frequency and intensity of occurrence of extreme climatic events; - intensification of problems connected with proper water supply for plants (increase of frequency of drought occurrences, bigger water drainage, decrease of ground water supply, etc.); - more intense development of native phyto pathogens and the expansion of thermophilic species. Considering the above mentioned threats the experts engaged in the implementation of the project in Poland proposed various adaptation activities. In their opinion climate changes will influence mainly water supplies and hydrological cycle therefore, the following measures should be taken: - increasing water supply available for farming; - increasing the efficiency of using water in agriculture; - decreasing the intake of water by plants. In the case of occurrence of new agrophages or intensification of the incidence of the native ones the following steps should be taken : - adapting the farming technology in order to limit the incidence of agrophages; - introducing efficient methods of preventing the development of new agrophages. In the case of extreme meteorological phenomena the most effective preventive measure seems to be the development of special insurances for farmers. Chapter eight addresses the problem of using weather derivatives in agriculture insurance. Progressing climate changes carry the risk of bad weather conditions. One might expect that in the future the number of disasters will increase together with the weather changeability in our country. Currently, when unfavorable weather conditions occur in a larger scale farmers usually expect support from the government. Usually in Polish conditions such help is granted however, it does not compensate for all losses. In the case of weather changes, in turn, the insurance seems of little efficiency. Modern economic instruments could help to avoid such situations. Polish traditional agriculture economy uses simple insurance systems with difficulty, can more complex solutions be applied here then? It may seem that implementing modern insurance solutions requires the engagement of people from banking or para-banking sector only. Surely the economist is the most important person in the process of management and development however, the estimate of weather risk and results of harmful phenomena belongs to agrometeorology. The following work is one of the few publications dealing with this problem and aims at explaining some basic issues at the same time emphasizing the necessity of undertaking concrete interdisciplinary research in this field. Particularly it explains the following issues: - definition and description of a weather derivative instrument, - instrument parameters; - types of weather indexes which can be applied in creating the instru-ments, - weather models and weather indexes as instrument parameters, - comparison of the insurance with weather derivatives, - policy and strategy of using weather derivatives, and particularly indicating the dangers resulting from using them by people who have little business experience. In the ninth chapter vegetation seasons, as well as spring and autumn ground frosts, were measured on the basis of twenty-four-hour mean and minimum air temperatures recorded from 1966 to 2005 in Mikołajki and Kętrzyn, situated in the Mazurskie Lakeland. Ground frost was defined as the minimum air temperature falling below 0°C in the vegetation season. The frequency of ground frost was established at 5 centimeters above the ground level, in particular spring and autumn months of the vegetation season. After ascertaining the mean dates of final spring ground frosts and initial autumn frosts, the duration of the frost-free period in the locations under analysis was established. The conclusions from the analysis of the data demonstrate that the duration of the vegetation season in the forty years under analysis was 212 days in Kętrzyn and 210 days in Mikołajki. The mean beginning of this season occurred on April 3rd in Kętrzyn, and on April 2nd in Mikołajki, while the end occurred on October 31st in Kętrzyn and October 30th in Mikołajki. The analysis of frequency of ground frost in particular months of the vegetation season showed that spring ground frost accounted for 70%, and autumn ground frost for 30%. The duration of the frost-free period was 135 days in Kętrzyn and 144 days in Mikołajki. The most days with ground frost in spring were recorded in April. With regard to autumn, the most days with ground frost were recorded in October. Next chapter contains research aimed at determining the impact of meteorological factors on the growth, development and yielding of Lupinus angustifolius of the Emir cultivar in 1987-2002. The research material concerning yield and weather conditions originated from three experimental stations for various assessment, located in the north-eastern Poland. The analyses used the multiple regression method, with the application of linear and quadratic functions, with step-wise selection of variables and the created equations were evaluated by means of R2 determination factor, adjusted R2 and a Cross Validation test, by determining R2pred. In the years of research, a clear diversity of weather factors was established, i.e. solar radiation, mean temperature and precipitation in individual periods of growth and development of blue lupine, which significantly affected the rate of yield, dates of phenological stages and the length of interphase periods. Only in the experimental station in Marianowo all created equations passed verification procedures with the application of the Cross Validation tests. Factors significantly affecting the yield of the cultivar included total solar radiation and precipitation in the sowing-germination period; these were quadratic relations, demonstrating the moderate response of the cultivar to these factors. Chapter eleven presents information on the quality verification of decision supporting system in agriculture. Agrometeorological information services are a valuable tool in the hands of farmers who have ample knowledge and experience to interpret the information included in this service properly. This information can help one to determine the dates for performing of the most important agricultural activities, which in turn, can significantly optimize the work of a farmer and at least help to minimize the losses incurred as a result of improperly chosen date of performing the procedure. Wielkopolska Region Internet Agrometeorological Information Service is a valuable source of agrometeorological information for the farmers in the region. It enjoys a growing popularity, which is confirmed by the number of visitors to the website. Since April 2005, more than 195,000 hits have been registered, which gives on average over 3,000 per month. Each day more than 100 users visit the website, which gives the evidence of high usefulness of the service. Chapter twelve confirms the observation that trends in air temperature changes in the north-eastern Poland follow the world pattern. It allowed using non-observational methods to forecast the incidence of pests by means of the so called degree-days which were analyzed considering the changes which occurred in the period of 1951-2005.The rate of these degree-days changes can be estimated to be close to even 205 DD per each 1.0°C average air temperature change when Tlow>0°C and 85 DD, when Tlow>10°C. These changes can have essential influence on the length of growing season, appearance of new plants and invertebrates (e.g. pests) as happened in other parts of Poland, as well as they can have an effect on physiology and phenology of different insects what have already been reported and many others predicted.
METADATA IN OTHER LANGUAGES:
Polish
Badania agrometeorologiczne
plony buraków cukrowych, opad, nawożenie, zasobność gleby, zawartość cukru, przymrozki wiosenne i jesienne, temperatura minimalna, sumy temperatur efektywnych, uprawy winorośli w Polsce, interpolacja przestrzenna, analiza przestrzenna, sezon wegetacyjny, długość okresu bez przymrozków, plonowanie kukurydzy, indeks pogodowy, susza rolnicza, teledetekcja, GIS, plonowanie łubinu wąskolistnego, wpływ zmian klimatycznych na zagrożenie agrofagami
W pierwszym rozdziale monografii analizowany wpływ opadów i nawożenia na plony buraka cukrowego i zawartość cukru w południowej Polsce. Dane pochodziły ze Stacji Oceny Odmian położonych w południowej Polsce. Buraki cukrowe uprawiane były na glebach kompleksu pszennego bardzo dobrego i dobrego w latach 1989-2005. Stosując model regresji zbadano zmienność plonu korzeni i liści buraka cukrowego a także procentowej zawartości cukru w korzeniach pod wpływem następujących czynników: opad w okresie kwiecień-czerwiec, opad w okresie lipiec-wrzesień, nawożenie azotem, fosforem i potasem, rok uprawy. Zmienność plonu korzeni buraka cukrowego pod wpływem opadu kwiecień-czerwiec (w badanym przedziale 140-240 mm) wynosiła 30 dt ha–1, a optymalną wartością było 223 mm. Opad od lipca do września (w przedziale 150-310 mm) modyfikował plon o 29 dt ha–1. Najwyższe plony osiągano przy 310 mm opadu. Nawożenie azotem i potasem w badanym zakresie, tj. odpowiednio 110-160 i 120-180 kg ha–1, wpływało dodatnio na uzyskiwane plony korzeni buraków. Dawki fosforu przekraczające 60 kg ha–1 powodowały obniżenie plonu korzeni buraka cukrowego. Plon liści wzrastał w miarę wzrostu opadu zarówno w okresie kwiecień-czerwiec jak i lipiec-wrzesień, przy czym opad w pierwszym okresie modyfikował plon o 45 dt ha–1 a w drugim aż o 130 dt ha–1. Wzrost nawożenia azotem i potasem powodował obniżenie, natomiast zwiększanie dawki nawożenia fosforem przyczyniało się wzrostu plonu liści buraka. Zawartość cukru w korzeniach buraka wyrażona w procentach silnie reagowała na wielkość opadu. Wraz ze wzrostem opadu w okresie kwiecień-czerwiec spadek zawartości cukru wynosił 2,8 p.p., a w okresie lipiec-wrzesień aż 5,5 p.p. Zawartość cukru wzrastała pod wpływem nawożenia potasem, natomiast nie stwierdzono zmian jej wartości pod wpływem nawożenia azotem i fosforem. W rozdziale drugim kontynuowano rozpoczęty temat ale dla danych z terenów wschodniej Polski. Buraki cukrowe uprawiane były na glebach kompleksu pszennego bardzo dobrego, dobrego i wadliwego w latach 1991-2005. Optymalnym dla uzyskania najwyższych plonów korzeni i liści okazał się układ czynników: opad kwiecień-czerwiec 119 mm (najniższy badany) i opad lipiec wrzesień – 266 mm (najwyższy badany). Najmniej korzystny dla plonu korzeni był układ, w którym najwyższym opadom IV-VI (215 mm) towarzyszyły najniższe opady VII-IX (124 mm), a dla liści – najniższe opady obu tych okresów (119 mm i 124 mm). Zawartość cukru była najwyższa, gdy opady dwóch okresów były w minimum, a najniższa, gdy osiągały wartości maksymalne. W rozdziale trzecim monografii przedstawiono ogólną charakterystykę przestrzennej zmienności występowania przymrozków w dwóch miesiącach wiosennych (kwiecień, maj) we wschodniej Polsce (1988-2007). Analiza opiera się na pomiarach temperatury powietrza na wysokości 2 m n.p.g., na 17-tu stacjach meteorologicznych. Średnia liczba dni z przymrozkami wiosną we wschodniej Polska rosła w kierunku północnym (poza obszar między Rzeszowem, a Zamościem). W kwietniu było sześć razy więcej takich dni na Nizinie Podlaskiej niż w Sandomierzu i w okolicach Przemyśla (w maju prawie 2 dni). Na wszystkich stacjach meteorologicznych dominują przymrozki 1 dniowe. Temperatura minimalna najczęściej występowała w przedziale od 0 do –2°C (od średnio 2,8 dni w Tarnowie do 6 w Białymstoku). Od końca lat 80-tych XX wieku, przymrozki na analizowanym obszarze najczęściej występowały w kwietniu podczas zalegania wyżu nad Europą Środkową oraz podczas napływu powietrza arktycznego z północy. W maju przymrozki występowały dość często podczas silnych wyżów na Półwyspie Skandynawskim, które determinowały adwekcje mas powietrza arktycznego z północnego wschodu. W kolejnym rozdziale przedstawiono rozkład przestrzenny Sum Temperatur Aktywnych (SAT) i Sum Temperatur Efektywnych (GDD) w Polsce w celu dokonania ogólnej klimatologicznej oceny przydatności regionu do uprawy winorośli. Lata ekstremalne pod względem termicznym z okresu 1999-2008 analizowano przestrzennie, oraz badano zmiany obszarów posiadających korzystne warunki termiczne (uwzględniając SAT i GDD) do uprawy winorośli. Zmiany przestrzennego zasięgu korzystnych warunków termicznych Polski zostały następnie porównane z wybranymi krajami Europy Środkowej: Czechami, Słowacją i Węgrami. W latach korzystnych termicznie 57% obszaru Polski posiada warunki dobre dla uprawy winorośli (klasyfikacja GDD) oraz wystarczające dla uprawy nawet późnych i bardzo późnych odmian winorośli (wg SAT). Jednakże, w wybitnie niekorzystnych termicznie latach, kiedy dostawa ciepła nie jest wystarczająca dla winorośli, obserwowane są rozległe obszary posiadające wątpliwe warunki do uprawy winorośli (63% powierzchni Polski) lub odpowiednie jedynie dla mrozo- i chorobo odpornych odmian winorośli (odmian rezystentnych). Celem analiz prezentowanych w kolejnym rozdziale jest ocena wpływu warunków pogodowych na plon ziarna kukurydzy. W analizach wykorzystano dane Głównego Urzędu Statystycznego z lat od 1992 do 2008. Ocenę warunków klimatycznych plonowania kukurydzy wykonano za pomocą agrometeorologicznych statystycznych modeli prognoz plonów z indeksem pogodowym (WI). Do analizy wykorzystano dane meteorologiczne z lat 1921-2008 dla Puław. Wyniki pokazują, że najniższe zmienności plonów występują w południowo-wschodniej części Polski, gdzie warunki klimatyczne są bardziej odpowiednie dla uprawy kukurydzy niż w regionach północnych. Oznacza to, że na północy, brak ciepła jest nadal czynnikiem ograniczającym wzrost produkcji kukurydzy. Analiza pogodowego indeksu wydajności kukurydzy (WI) dla Puław między 1921 i 2009 pokazuje poprawę warunków klimatycznych uprawy kukurydzy. Nastąpił wzrost częstości lat o korzystnych warunkach dla uprawy kukurydzy (WI> 105), wraz z malejącą liczbą lat o niekorzystnych warunkach (WI <95). W tym samym czasie, w latach 2006 i 1994 susze, które wystąpiły w okresie wiosenno-letnim, spowodowały bardzo niską wydajność. Analiza pogodowego indeksu wydajności kukurydzy wskazuje, że w ostatnich latach, jego zmienność w czerwcu i lipcu (WIJJ) zwiększa się, podczas gdy WIMJ i WIJA przyjmują wyższe wartości i są bardziej stabilne niż w latach poprzednich. W rozdziale szóstym przedstawiono zastosowania niskopułapowej teledetekcji lotniczej do oceny wpływu skutków suszy na stan upraw w różnych regionach Polski. W pracy scharakteryzowano opracowaną autorsko metodykę wykonywania i analizy zdjęć lotniczych. Pozwoliła to na wykonanie map indeksów wegetacji, a przy wykorzystaniu GIS scharakteryzowano kondycję roślin w różnych regionach Polski. Rezultatem badań jest przeprowadzenie oceny wpływu suszy na uprawy w różnych regionach Polski za pomocą metod zdalnych (map indeksów wegetacji). Analizy przeprowadzono w obszarach dotkniętych suszą i poza tymi obszarami, które zostały wyznaczone na podstawie wartości klimatycznego bilansu wodnego (KBW) i warunków glebowych. System monitoringu suszy w Polsce jest prowadzony przez IUNG-PIB w Puławach na zlecenie Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich. Rozdział siódmy poświęcono wpływowi zmian klimatycznych na rolnictwo i możliwym do podjęcia działaniom adaptacyjnym w tym zakresie. Odpowiadając na powyższy problem, 11 zespołów badawczych zawiązało konsorcjum i przygotowało projekt ADAGIO. Celem projektu było zebranie informacji na temat potencjalnych zagrożeń dla rolnictwa, identyfikacja działań adaptacyjnych a także rozpowszechnianie zaproponowanych działań przystosowawczych. Jako główne zagrożenia dla rolnictwa w Polsce w przyszłych warunkach klimatycznych zakwalifikowano: – wzrost częstotliwości występowania oraz intensywności ekstremalnych zdarzeń klimatycznych; – natężenie problemów związanych z zaopatrzeniem roślin w wodę (zwiększanie częstotliwości występowania suszy, zwiększenie odpływu, zmniejszenie zasobów wód gruntowych itd.); – intensywniejszy rozwój rodzimych fito patogenów a także ekspansja nowych ciepłolubnych gatunków. W związku z powyższymi zagrożeniami, eksperci zaangażowani w realizacje projektu w Polsce zaproponowali różne działania adaptacyjne. Ich zdaniem zmiany klimatyczne będą głównie oddziaływały na zasoby wodne oraz cykl hydrologiczny i dlatego w tej materii należy: – zwiększać zapasy wód dostępnych dla rolnictwa; – zwiększać efektywność wykorzystania wody w rolnictwie; – obniżać zapotrzebowanie roślin na wodę. W przypadku pojawienie się nowych agrofagów lub intensyfikacji wystepowania rodzimych należy : – zaadoptować tak technologię uprawy aby ograniczyć występowanie agrofagów; – wprowadzić efektywne metody zapobieganie pojawianiu się nowych agrofagów. W przypadku ekstremalnych zdarzeń meteorologicznych najefektywniejszym środkiem zaradczym wydaje się rozwój specjalnych ubezpieczeń dla rolników. W rozdziale ósmym poruszono problem zastosowania w ubezpieczeniu rolnictwa pochodnych instrumentów pogodowych. Postępujące zmiany klimatu wyraźnie podniosą stopień ryzyka pogodowego. Można się też spodziewać, że przyszłość w naszym kraju będzie oznaczała nie tylko wzrost liczby zjawisk katastrofalnych lecz przede wszystkim znaczną zmienność pogodową. Aktualnie, gdy sytuacja niekorzystnej pogody wystąpi w rozległej skali, to rolnicy najczęściej oczekują pomocy od rządu. Zwykle w polskich warunkach taka pomoc jest udzielana, jednak nie rekompensuje ona wszystkich strat. W przypadku wahań pogodowych z kolei, ubezpieczenia stają się mało skuteczne. Sięgnięcie po nowoczesne instrumenty ekonomiczne pozwoliłoby uniknąć takich sytuacji. Polska, tradycyjna gospodarka rolna z trudem wykorzystuje proste systemy asekuracyjne, czy zatem mogą znaleźć zastosowania rozwiązania bardziej złożone? Wydawać by się mogło, iż zaproponowanie nowoczesnych asekuracyjnych rozwiązań finansowych, wymaga jedynie zaangażowania ludzi sektora bankowego czy parabankowego. Z pewnością ekonomista jest w procesie kształtowania i managementu najważniejszy, lecz ocena stopnia ryzyka pogodowego, ocena skutków zaistnienia zjawisk szkodliwych, to już jednak domena agrometeorologii. Niniejsza praca stanowi, jak dotąd, jedną z nielicznych pozycji literaturowych zajmujących się tym zagadnieniem i stawia sobie za cel objaśnienie podstawowych kwestii, akcentując jednocześnie konieczność podjęcia konkretnych interdyscyplinarnych badań z tego zakresu. W szczególności zaś objaśnione są w nim: – definicja i opis pochodnego instrumentu pogodowego, – parametry instrumentów; – rodzaje indeksów pogodowych mogących mieć zastosowanie w tworzeniu instrumentów, – modele pogodowe a indeksy pogodowe jako parametry instrumentów, – porównanie ubezpieczeń z pochodnymi instrumentami pogodowymi – zasady polityki i strategii korzystania z pochodnych instrumentów pogodowych, a szczególnie wskazanie na niebezpieczeństwa wynikające z ich wykorzystywania przez osoby mające niewielkie przygotowanie biznesowe. W kolejnym rozdziale na podstawie przebiegu średnich dobowych i minimalnych temperatur powietrza notowanych w latach 1966-2005 w Mikołajkach i Kętrzynie położonych na Pojezierzu Mazurskim wyznaczono okresy wegetacyjne oraz przymrozki wiosenne i jesienne. Jako przymrozki przyjmowano spadek minimalnej temperatury powietrza poniżej 0°C w okresie wegetacyjnym. Częstość występowania przymrozków przygruntowych określono na poziomie 5 cm n.p.g w poszczególnych miesiącach okresu wegetacyjnego z podziałem na wiosenne i jesienne. Po ustaleniu średnich dat ostatnich przymrozków wiosennych i pierwszych jesiennych określono długość okresu bezprzymrozkowego dla badanych miejscowości. Z analizy danych wynika, iż długość okresu wegetacyjnego w badanym 40-leciu wynosiła w Kętrzynie 212 dni, a w Mikołajkach 213 dni. Średni początek tego okresu wystąpił 3 IV w Kętrzynie, a w Mikołajkach 2 IV, natomiast koniec 31 X. w Kętrzynie i 30 X w Mikołajkach. Z analizy częstości występowania przymrozków w poszczególnych miesiącach okresu wegetacyjnego 70% stanowiły przymrozki wiosenne, a 30% jesienne. Długość okresu bezprzymrozkowego wynosiła 144 dni w Mikołajkach i 135 dni w Kętrzynie. Najwięcej dni z przymrozkami w okresie wiosny notowano w kwietniu, w okresie jesieni w październiku. Rozdział dziesiąty dotyczy badań nad określeniem wpływu czynników meteorologicznych na wzrost, rozwój i plonowanie łubinu wąskolistnego odmiany Emir w latach 1987-2002. Materiał badawczy o plonowaniu i warunkach pogodowych pochodził z trzech stacji doświadczalnych oceny odmian, zlokalizowanych w północno-wschodniej Polsce. W analizach zastosowano metodę regresji wielokrotnej z użyciem funkcji liniowej i kwadratowej z krokowym wyborem zmiennych, a utworzone równania oceniono za pomocą współczynnika determinacji R2, poprawionego R2 i testu Cross Validation, wyznaczając R2pred. W latach badań stwierdzono wyraźne zróżnicowanie czynników pogodowych, tj. promieniowania słonecznego, temperatury średniej i opadów atmosferycznych w poszczególnych okresach wzrostu i rozwoju łubinu wąskolistnego, co miało znaczący wpływ na wysokość plonowania, terminy pojawów fenologicznych i długość okresów międzyfazowych. Jedynie w stacji doświadczalnej w Marianowie, wszystkie utworzone równania pozytywnie przeszły procedury weryfikacyjne testem Cross Validation; wśród czynników wywierających istotny wpływ na plon odmiany znalazły się promieniowanie całkowite i opady okresu siew-wschody, przy czym były to zależności kwadratowe, świadczące o umiarkowanej reakcji odmiany na te wskaźniki. W rozdziale jedenastym zawarto informacje na temat weryfikacji jakości system wspomagania decyzji w rolnictwie. Agrometeorologiczny serwis informacyjny jest cennym narzędziem w rękach rolników, którzy mają dużą wiedzę i doświadczenie do prawidłowego interpretowania informacji zawartych w tym serwisie. informacje Te mogą pomóc określić terminy wykonywania najważniejszych prac (zabiegów) w gospodarstwie, co z kolei może znacznie zoptymalizować działanie rolnika, a w ostateczności zminimalizować straty poniesione w wyniku nieprawidłowego wybrania terminu wykonania zabiegu. Wielkopolski Internetowy Serwis Informacji Agrometeorologicznej jest cennym źródłem informacji agrometeorologicznych dla rolników w regionie. Cieszy się rosnącą popularnością, o czym świadczy liczba odwiedzających stronę. Od kwietnia 2005 r., zostało zarejestrowanych ponad 195.000 odsłon, co daje średnio ponad 3000 miesięcznie. Każdego dnia ponad 100 użytkowników gości na stronie internetowej, co dowodzi wysokiej przydatności tej usługi. W rozdziale dwunastym potwierdzono, że trendy zmian temperatury powietrza w Polsce północno-wschodniej są zgodne z tendencją światową. Pozwoliło to na zastosowanie nieobserwacyjnych metod prognozowania wystąpienia szkodników za pomocą tzw. stopniodni, które przeanalizowano pod kątem zmian, jakie zaszły w latach 1951-2005. Stopień zmiany wartości stopniodni można określić na około 205 DD na każdy 1.0°C zmiany średniej temperatury powietrza dla progu Tmin>0°C i blisko 85 DD dla progu Tmin>10°C. Zmiany te mogą mieć istotny wpływ na długość okresu wegetacyjnego, pojawianie się nowych roślin i bezkręgowców (np. szkodników), jak to miało miejsce w innych częściach Polska. Mogą mieć także wpływ na fizjologię i fenologię różnych owadów, co zostało już ogłoszone i przewidziane oraz wiele innych.
eISSN:2300-6730
ISSN:1234-4125
Journals System - logo
Scroll to top