Przezimowanie rzepaku w warunkach klimatycznych środkowo-wschodniej Lubelszczyzny

rzepak ozimy, przezimowanie, mrozoodporność, pokrywa śnieżna, Lubelszczyzna

W pracy zostały wykorzystane dane meteorologiczne oraz wartości ocen przezimowania rzepaku z okresu 1974/75-2008/09, które pochodziły ze Stacji Doświadczalnej Oceny Odmian COBORU w Bezku koło Chełma. Na podstawie obliczonych wartości zarówno współczynników korelacji liniowej, jak i determinacji stwierdzono, że słabe przezimowanie roślin w danym roku (< 50%) było silnie związane ze znacznymi spadkami temperatury powietrza oraz gleby w grudniu. W kilku okresach wegetacyjnych (m.in. 1978/1979, 1995/1996, 2002/2003) niekorzystne warunki termiczne w chłodnej porze roku przyczyniły się do zlikwidowania plantacji rzepaku na początku wiosny. Zmienność ocen przezimowania rzepaku w analizowanym wieloleciu najlepiej opisywała liczba dni z temperaturą gleby ≤ –3ºC na głębokości 5 cm w okresie kalendarzowej zimy (od grudnia do lutego). Ponadto wykazano, że najkorzystniejsze warunki dla prawidłowego przezimowania rzepaku na analizowanym obszarze występowały podczas zim umiarkowanie mroźnych oraz jednocześnie śnieżnych, a pogarszały się wraz z mniejszą śnieżnością zimy. Z kolei w czasie zim łagodnych (wyższe od normy wartości temperatury powietrza) wyraźnie lepsze przezimowanie roślin notowano podczas zim małośnieżnych, aniżeli umiarkowanie śnieżnych. Świadczy to o występowaniu nieliniowej zależności między warunkami termicznymi i śnieżnymi, w odniesieniu do oceny przezimowania rzepaku.