Materia organiczna w nizinnej rzece o silnie modyfikowanym przepływie. 2. Wysokość przepływu a "oporność" siedlisk

rzeka, zmiany przepływu, podłoże, BPOM, TPOM

Celem odpowiedzi na pytanie, jaka wartość progowa przepływu wywołuje destabilizację dominujących siedlisk Drzewiczki, rzeki podlegającej silnym zmianom reżimu hydrologicznego, przeprowadzono "eksperyment" w trzech sezonach: jesienią, wiosną i zimą. Polegał on na dwu- trzytygodniowym okresie utrzymywania przepływu na naturalnym poziomie w ciągu całej doby, a następnie uwolnienia ze zbiornika dużej masy wody, która spowodowała od kilkukrotnego do ponadszesnastokrotnego przekroczenia tego poziomu, osiągając odpowiednio: 8,4 m3×s-1 we wrześniu 2000 roku, 12,0 m3×s-1 w marcu 2001 roku oraz 41,8 m3×s-1 w lutym 2002 roku; ten ostatni przepływ miał miejsce podczas całkowitego opróżnienia zbiornika, przed jego bagrowaniem. W każdym z siedlisk mierzono parametry morfometryczne, hydrauliczne oraz biotyczne przed i w czasie upustu wody. Trzykrotny wzrost przepływu (we wrześniu) spowodował destabilizację nieorganicznego podłoża, osadów organicznych i peryfitonu, tylko w siedlisku położonym najbliżej tamy i górskiego toru kajakowego, podczas gdy pięciokrotne zwiększenie przepływu (w marcu) zdeterminowało podobne zmiany parametrów w tym siedlisku oraz następnym, o gruboziarnistym podłożu i bardzo szybkim prądzie. Najwyższy przepływ (luty) był przyczyną destabilizacji podłoża, przy czym najmniejsze zmiany odnotowano w stagnującym przybrzeżnym siedlisku, porośniętym zanurzonymi makrofitami; siedlisko to można zatem uznać za refugium dla bentofauny.