Niedobory i nadmiary opadów podczas wegetacji rzepaku ozimego i pszenicy ozimej w Polsce (1971-2010)

niedobory opadu, nadmiary opadu, pszenica ozima, rzepak ozimy

W pracy przedstawiono analizę niedoborów i nadmiarów opadu występujących Polsce w okresie wegetacji  rzepaku ozimego i pszenicy ozimej na przykładzie pięciu regionów o znaczącej gospodarczo produkcji towarowej tych gatunków. Na podstawie przeprowadzonej analizy statystycznej niedoborów i nadmiarów opadu w kolejnych miesiącach wegetacji, tzn. od ruszenia wiosennej wegetacji do zbioru obu roślin, w latach 1971-2010 nie stwierdzono istotnych statystycznie trendów zmian (α ≤0,05). W przypadku rzepaku ozimego, najczęściej niedobory opadu pojawiały się w kwietniu (stacja Lublin) oraz  maju i czerwcu (Poznań). Największą częstość niedoborów opadu w przypadku pszenicy ozimej zauważono w kwietniu (Olsztyn), w maju (Poznań); w czerwcu (Lublin), w lipcu (Olsztyn). Wielkości niedoborów w przypadku obu roślin były znacznie zróżnicowane. Określono również wielkości niedoborów za okres od ruszenia wiosennej wegetacji do zbioru obu roślin. W przypadku rzepaku ozimego, największe niedobory stwierdzono dla stacji Poznań (62 mm), a najmniejsze dla stacji Olsztyn (39 mm). W przypadku pszenicy ozimej największe niedobory opadów stwierdzono dla stacji Poznań (59 mm), a najmniejsze dla stacji Lublin (34 mm). Analizowano również częstość i wielkość nadmiernych opadów. W przypadku rzepaku ozimego nadmiary opadu były rzadziej obserwowane niż niedobory, a najczęściej obserwowano je w czerwcu (Olsztyn). W przypadku pszenicy ozimej nadmierne opady występowały częściej niż niedobory i najczęściej obserwowano je w czerwcu (Olsztyn) i lipcu (Koszalin). Nadmierne opady również były zróżnicowane. W okresie od ruszenia wiosennej wegetacji do zbioru obu roślin nadmiary opadu kształtowały się następująco: rzepak ozimy od 22 mm (Opole) do 45 mm (Lublin), pszenica ozima od 43 mm (Lublin) do 72 mm (Koszalin).