Promieniowanie słoneczne całkowite a bilans promieniowania na polu pszenicy ozimej

bilans promieniowania, pszenica ozima, struktura bilansu promieniowania

Określenie związku pomiędzy bilansem promieniowania nad daną powierzchnią a dopływającym do niej promieniowaniem słonecznym stwarza możliwość szacowania wartości bilansu promieniowania w oparciu o bardziej dostępne dane dotyczące promieniowania słonecznego. Pod tym – między innymi – kątem zostały opracowane wyniki pomiarów przeprowadzonych na polu z uprawą pszenicy ozimej w Felinie kolo Lublina. W pracy wykorzystano materiały obserwacyjne zebrane w trakcie okresu wegetacji wiosenno-letniej (w dwóch sezonach) oraz podczas wschodów pszenicy (w jednym sezonie). Do szczegółowej analizy wybrano po 10 dni z danego sezonu, przy czym kryterium wyboru stan owił brak opadów atmosferycznych oraz uzyskanie dużego zróżnicowania warunków insolacyjnych wśród tych dni (przy pogodzie pochmurnej, ze zmiennym i umiarkowanym zachmurzeniem oraz pogodzie bezchmurnej). Wyznaczono równania zależności bilansu promieniowania od całkowitego promieniowania słonecznego w poszczególnych dniach oraz dla 10 dni łącznie w danym sezonie (w oparciu o wartości półgodzinne) , a także określono stosunek sum tych strumieni energii promienistej w okresie dziennym (od wschodu do zachodu słońca), w okresie występowania dodatnich (skierowanych ku powierzchni czynnej) wartości bilansu promieniowania oraz w czasie trzech godzin okołopołudniowych. Stwierdzono, że wielkość stosunku wartości bilansu promieniowania do całkowitego promieniowania słonecznego zależała od rozpatrywanego przedziału czasowego podczas dnia oraz wykazywała duże (sięgające 20-30%) zróżnicowanie pomiędzy poszczególnymi dniami w danym sezonie. Także wartości współczynników w równaniach regresji liniowej wyznaczonych dla wybranych dni różniły się znacznie, bardziej w wyniku zróżnicowania warunków pogodowych niż zmian charakteru powierzchni czynnej pola pszenicy.