Metoda rentgenograficzna w identyfikacji uszkodzeń wewnętrznych nasion fasoli szparagowej

fasola szparagowa, nasiona, ściskanie, deformacja, uszkodzenia wewnętrzne, rentgenografia

Celem badań było wyznaczenie wytrzymałości mechanicznej nasion fasoli szparagowej. Weryfikowano model opisujący powstawanie uszkodzeń liścieni nasion o niskiej zawartości wody oraz sprawdzono wpływ wartości deformacji na powstawanie naprężeń i odkształceń w pojedynczym liścieniu podczas ściskania, rejestrując krzywe siła-przemieszczenie. Wartości siły rejestrowane przy prędkości przesuwu głowicy równej 10 mm*s-1, podczas pęknięcia liścienia wskazują na pewne zróżnicowanie odmian, jednak dla wartości modułu sprężystości nie zaobserwowano istotnych statystycznie różnic. Nasiona suszone stają się bardziej podatne na uszkodzenie, co powoduje, że uszkodzenie szczelinowe powstaje przy małym odkształceniu, w efekcie kruchego pękania liścieni. W przypadku nasion podłużnych, takich jak nasiona fasoli zagęszczenie występuje pod powierzchnią kontaktu, tworząc elipsoidalny kształt, a uszkodzenia występują promieniście w kilku miejscach. Odkształcenia ściskanych całych nasion powodują powstawanie pojedynczego pęknięcia szczelinowego liścienia - często niewidocznego. Do identyfikacji uszkodzeń wewnętrznych wykorzystano aparat rentgenowski Elektronika 25, a prowadzona dokumentacja fotograficzna deformacji oraz rentgenograficzna szczelinowych uszkodzeń liścieni pozwoliła zaobserwować pewne prawidłowości oraz przyczyny ich powstawania.