Możliwości plonowania kukurydzy uprawianej na ziarno w Wielkopolsce z uwzględnieniem spodziewanych zmian klimatu

plonowanie kukurydzy, modele pogoda-plon, zmiany klimatu

W pracy wykorzystano dane obejmujące lata 1991-2005, dotyczące plonowania oraz wzrostu i rozwoju tzw. wzorca średniowczesnych odmian kukurydzy uprawianej na ziarno. Wartości temperatury średniej dobowej, temperatury minimalnej, sum opadów oraz sum promieniowania całkowitego, każdego z okresów agrofenologicznych stanowiły zmienne niezależne w poszukiwaniu relacji pogoda – plon kukurydzy z wykorzystaniem regresji wielokrotnej. Uzyskano dwa równania regresji, które pozytywnie przeszły procedurę weryfikacyjną testem CV. Równanie zbudowane z wykorzystaniem zmiennych etapu pojawienia znamion (R2pred = 0,4) pokazało, że temperatury minimalne i sumy promieniowania okresu wschody-pojawienie znamion istotnie oddziaływały na wysokość plonu. Kolejne równanie (R2pred = 0,8) wyjaśniało poziom plonów szacowany na etapie dojrzałości pełnej jak i zbioru. W tym przypadku wzrost opadów atmosferycznych w międzyfazie pojawienie znamion – dojrzałość, oraz promieniowanie całkowite w okresie siew-wschody miało istotny, dodatni wpływ na wysokość plonu. Wyselekcjonowane równania wykorzystano do oszacowania możliwych wartości plonowania kukurydzy w warunkach klimatycznych określonych zgodnie ze scenariuszem zmian klimatu GISS model E. Uwzględniono 300 możliwych wariantów przebiegu warunków pogodowych, zgodnych z założeniami przyjętego scenariusza, wygenerowanych z udziałem modelu WGENK. Symulowane dane pokazały, że przy korzystnym układzie warunków pogodowych możliwy jest wzrost plonów w granicach 28% a nawet 50% (szacunki na etapie pojawu znamion). W sytuacji niekorzystnego przebiegu pogody należy liczyć się ze stratami w granicach 37-39%.